PERSVERKLARING Forum Levenslang

PERSVERKLARING

Forum Levenslang vindt resocialisatieverlof voor levenslanggestrafte passend

De hoogste rechter binnen het gevangeniswezen heeft op 19 mei jl. het standpunt ingenomen dat een levenslanggestrafte, die nu 27 jaar van zijn vrijheid is beroofd, recht heeft op verlof. Dit recht volgt volgens deze rechter, de Beroepscommissie van de Raad voor de Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ), uit het recht op resocialisatie. Resocialisatie, de geleidelijke terugkeer in de samenleving, is vastgelegd in onze wet en volgt tevens uit de rechtspraak van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM).

Het departement heeft tot nu toe geweigerd om aan deze gedetineerde verlof te verlenen. Dit moet naar het oordeel van de Beroepscommissie alsnog binnen twee maanden in orde worden gemaakt. Het verlof kan zowel begeleid als onbegeleid zijn en moet deel gaan uitmaken van een detentieplan. Dit detentieplan dient ook aard en frequentie van de verloven te bepalen.

De uitspraak van 19 mei sluit aan bij een serie uitspraken van het EHRM. Het Forum vindt dat de Nederlandse situatie en het beleid van de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie (VVD) niet aan die uitspraken voldoen. Levenslang wordt momenteel – anders dan vroeger – zo ten uitvoer gelegd dat de straf in feite tot de dood duurt en er vindt voor levenslanggestraften geen reële resocialisatie plaats. Gratieverzoeken worden afgewezen met als motivering dat de belangen van de slachtoffers dit eisen. Hoezeer de belangen van slachtoffers ook gerespecteerd dienen te worden, dit argument kan in de ogen van het Forum niet doorslaggevend zijn. Dit zou leiden tot willekeur, alleen al omdat slachtoffers over resocialisatie en invrijheidstelling verschillend kunnen denken.

Het Forum Levenslang verwelkomt dan ook de uitspraak van de beroepscommissie. Het Forum benadrukt daarbij wel dat een levenslanggestrafte pas in vrijheid kan worden gesteld als het delictgevaar geweken is. Dit betekent dat de gedetineerde dus tevoren moet zijn onderzocht. Dat is in dit geval gebeurd.

Wat het Forum betreft wordt in de toekomst het resocialisatieplan voor een levenslanggestrafte standaard ingebed in zijn detentieplan en wordt een verzoek om vrijlating behandeld in een procedure voor de strafrechter. Dit biedt meer garantie op een onafhankelijke – niet politiek gekleurde — beoordeling van een verzoek om invrijheidstelling dan de gratieprocedure.

Invrijheidstelling op basis van deze procedure zou niet eerder dan na 20 jaar moeten kunnen plaatsvinden. Deze minimumtermijn is bedoeld om de levenslanggestrafte niet in een gunstiger positie te brengen dan degene die de maximale tijdelijke gevangenisstraf van 30 jaar heeft gekregen. Deze laatste kan op zijn vroegst na 20 jaar voorwaardelijk in vrijheid wordt gesteld​. ​ Wijst de rechter een verzoek om voorwaardelijke vrijlating van een levenslanggestrafte af en blijft hij vastzitten, dan kan het verzoek ​wat het Forum betreft ​na drie jaar​ ​worden herhaald​.​

Het Forum Levenslang is in 2008 opgericht en zet zich in voor een meer humane tenuitvoerlegging van de levenslange gevangenisstraf. Het bestaat uit ca. 130 juristen, medici, gedragswetenschappers en pastoraal werkers. Zij zijn allemaal betrokken bij de strafrechtstoepassing in Nederland. www.forumlevenslang.nl

Voor meer informatie:
Mw. Mr. Dr. Wiene van Hattum. Voorzitter Forum Levenslang. Universitair docent strafrecht Rijksuniversiteit Groningen. Tel. 050-3637036 / e-mail: w.f.van.hattum@rug.nl of info@forumlevenslang.nl.